بوم کسب و کار راه جلوگیری از هدر رفت سرمایه
در مقاله های قبلی به تعریف بوم کسب و کار و اینکه چرا باید از بوم کسب و کار استفاده کنیم توضیحاتی مطرح گردید و عنوان شد که این بوم بیش از همه به دلیل کمبود سرمایه در کسب و کارهای کوچک حائز اهمیت است زیرا سبب جلوگیری از هدر رفت سرمایه می شود و بوم نیز این گونه تعریف شد که اگر قرار باشد کسب و کار خود را در چند دقیقه توضیح دهیم مهمترین ابزار برای این کار بوم کسب و کار است که در یک نگاه نسبتاً عمیق می توانیم تمامی زوایای کسب و کار خود را ببینیم.
در مقاله های قبل به دو جزء مشتریان و ارزش پیشنهادی پرداخته شد و در این شماره به سایر عوامل بوم که کانال های توزیع یکی از آن ها می باشد می پردازیم.
در کانال توزیع به این نکته می پردازیم که چگونه کالای تولیدی را توزیع خواهیم کرد. برای مثال ما در کسب و کار خرد و خانگی دو کانال عمده توزیع کالا داریم ، که از طریق تبلیغات خصوصاً در فضای دیجیتال در معرض دید چشم مشتریان خودمان را قرار می دهیم تا ما را بیابند و به سراغ ما بیایند و یا باید کالایی تولید کنیم که مشتری بنا به نیاز و یا مشکلش ما را پیدا کند که در این حوزه به صورت تخصصی تر در ادامه خواهیم پرداخت. اما توجه به این آیتم در بوم کسب و کار نشان دهنده آن است که حتماً باید قبل از تولید برای کانال توزیع چاره ایی بیاندیشیم.
آیتم بعد ارتباط با مشتریان است و پاسخ به این سوال که چگونه قرار است با مشتری ارتباط داشته و آن را حفظ کنیم؟
همانطور که می دانیم ما در تمامی طول چرخه عمر محصول مان نیازمند ارتباط با مشتری هستیم و شاید مهمترین ناظر اثرگذار در تولید ما همان مصرفکنندگان هستند که با ارتباط دائمی از طریق ابزار مختلف نظیر تلفن، شبکه های اجتماعی ، وب سایت ، تماس رودررو ، و ... می بایست این امر را محقق کنیم.
فعالیت اصلی و منابع اصلی در بخش دیگری از کسب و کار است.
در فعالیت اصلی باید به این مسئله بپردازیم که کسب و کار چه فعالیت هایی استراتژیک و منحصر به فردی را انجام می دهد تا محصول یا خدمت خود را به مشتریان ارائه دهد و برای تحقق این فعالیتها و ارائه ارزش های پیشنهادی به چه منابعی نیاز دارد. این منابع از نیروی انسانی تا تجهیزات و اثاثیه و سرمایه و ... را شامل می شود.
شرکاء کلیدی عنوان دیگر بوم کسب و کار است در این بخش می بایست مشخص شود که برای رسیدن به فعالیت های اصلی و دسترسی به منابع اصلی نیازمند شرکای کلیدی هستیم. پیشنهاد آن است که در انتخاب شرکای کلیدی می بایست کمال دقت صورت پذیرد و حتی امکان برای هر فعالیت اصلی خود یک شریک کلیدی و اساسی بیابیم. حال نحوه برخورد با آن شریک چگونه باشد به انتخاب تولید کننده صورت میپذیرد اما پیشنهاد آن است که حتماً برای دیجیتال مارکتینگ، طراحان سایت و حوزه روابط عمومی وتبلیغات هم سهمی قائل شویم که بسیار مهمتر از سرمایه گذار است خصوصاً در کسب و کارهای کوچک.
جریان درآمد و ساختار هزینه دو بخش پایانی بوم کسب و کار است . در جریان درآمد باید به این فکر شود که در کسب و کار چطور از ارزش پیشنهادی کسب و کار ، درآمد حاصل میگردد ؟ و این کسب درآمد در میان مشتریان یکسان است ؟ یا میبایست برای هر گروه برنامهای داشته باشیم؟ در ساختار هزینه نیز باید دیده شود که محرکهای اصلی هزینه ای کسب و کار چه هستند و آیا این هزینهها به خوبی به ارزش های پیشنهادی کلیدی متناسب سازی شده است و به درآمد متصل میگردد ؟ این قانون وجود ندارد که هر نوع هزینه های مستقیم می بایست درآمد ایجاد نماید اما بسیاری از هزینهها در کسب و کارهای خرد و خانگی بدون توجه به تاثیر گذاری در ایجاد درآمد انجام میشود و این یک اشتباه بزرگ است.
در جمع بندی میبایست بیان شود که هرچه کسب و کارها کوچکتر و محدودیتهای سرمایهگذاری ما بیشتر باشد نیاز ما به بوم کسب و کار بیشتر است و می بایست با نگاه عمیق ودقیق تر به آن بپردازیم تا منجر به کسب و کار توسعه یافته پایدار شود.
دکترمیرمهیار میرصالح پور
رئیس هئیت مدیره شرکت یاس نوین پارسه